ΑΠΟΦΑΣΗ
Διεξαγωγή διοικητικής έρευνας / ελέγχου σχετικά με την παρακολούθηση της ιατρικής εξέτασης ασθενών κρατούμενων των Κεντρικών Φυλακών με χρήση Κλειστού Κυκλώματος βιντεο-παρακολούθησης στο Νοσοκομείο.
Σε δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ» έκδοσης ημερομηνίας 12/6/2012 αναφέρεται ότι οι κάμερες που έχουν τοποθετηθεί για σκοπούς ασφαλείας στον ειδικό θάλαμο ασφαλείας των κρατουμένων ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας δεν κλείνουν κατά τη διάρκεια της ιατρικής εξέτασης των κρατούμενων που νοσηλεύονται στον θάλαμο. Στο άρθρο προστίθεται ότι οι δεσμοφύλακες που εκτελούν χρέη φρουρού υποστηρίζουν ότι κλείνουν το σύστημα, αλλά αυτό ελέγχεται από το φρουραρχείο των Κεντρικών Φυλακών και συνεχίζει να μεταδίδει εικόνα και ήχο.
2. Ο Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα βάσει του Άρθρου 23(ζ), (η), (θ) του περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμου του 2001 (Νόμος 138(Ι)/2001), όπως έχει τροποποιηθεί (στο εξής «ο Νόμος»), ανάθεσε την ίδια ημέρα (12/6/2012) σε δύο λειτουργούς του Γραφείου του όπως διεξάγουν έρευνα σχετικά με την παρακολούθηση της ιατρικής εξέτασης ασθενών κρατούμενων των Κεντρικών Φυλακών με χρήση Κλειστού Κυκλώματος βιντεο-παρακολούθησης στο Νοσοκομείο.
3. Οι εικόνες και ο ήχος που λαμβάνεται από τις κάμερες βιντεο-παρακολούθησης αποτελούν προσωπικά δεδομένα και η επεξεργασία τους εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Νόμου. Το άρθρο 4 του Νόμου το οποίο καθορίζει τις προϋποθέσεις για νόμιμη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων αναφέρει τα ακόλουθα:
«4.-(1) Ο υπεύθυνος επεξεργασίας διασφαλίζει ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα-
(α) Υφίστανται θεμιτή και νόμιμη επεξεργασία·
(β) συλλέγονται για προσδιορισμένους, σαφείς και νόμιμους
σκοπούς και δεν υφίστανται μεταγενέστερη επεξεργασία
ασυμβίβαστη με τους σκοπούς αυτούς·
(γ) είναι συναφή, πρόσφορα και όχι περισσότερα από ότι κάθε φορά απαιτείται ενόψει των σκοπών της επεξεργασίας·
(δ) είναι ακριβή και, εφόσον χρειάζεται, υποβάλλονται σε ενημέρωση·»
(ε) διατηρούνται σε μορφή που να επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων τους μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου που απαιτείται, κατά την κρίση του Επιτρόπου, για την πραγματοποίηση των σκοπών της συλλογής τους και της επεξεργασίας τους. Μετά την παρέλευση της περιόδου αυτής ο Επίτροπος δύναται με αιτιολογημένη απόφασή του, να επιτρέπει τη διατήρηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για ιστορικούς, επιστημονικούς ή στατιστικούς σκοπούς, εφόσον κρίνει ότι δε θίγονται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τα δικαιώματα των υποκειμένων τους ή τρίτων.
4. Οι λειτουργοί του Γραφείου του Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επισκεύθηκαν στις 12/6/2012 τις Κεντρικές Φυλακές για να εξετάσουν κατά πόσο υπήρχε παράβαση της Αρχής της Αναλογικότητας (άρθρο 4(1)(γ)) του Νόμου και αν υπήρχε κοινοποίηση δεδομένων σε τρίτα μη εξουσιοδοτημένα πρόσωπα.
5. Κατά την επίσκεψη συνομίλησαν με τον Αναπληρωτή Διευθυντή, κ. Γιώργο Τρυφωνίδη και τον Επιθεωρητή Τμήματος Φυλακών, κ. Σολωμό Σολωμού, οι οποίοι ήταν απόλυτα συνεργάσιμοι και βοηθητικοί στην διεξαγωγή της έρευνας: Ανάφεραν ότι με βάση την συμφωνία που έγινε με το Γενικό Νοσοκομείο, οι Ιατροί μπορούν όταν το επιθυμούν κατά την εξέταση των ασθενών να ζητούν να απενεργοποιούνται οι κάμερες, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει ζητήσει κανένας ιατρός κάτι τέτοιο. Πρόσθεσαν ότι συνήθως δεν γίνονται οποιεσδήποτε εξετάσεις στον συγκεκριμένο θάλαμο, εκτός από τις τυπικές επισκέψεις του Ιατρού για να ερωτήσει τον ασθενή πως είναι και ότι σε περιπτώσεις ειδικών εξετάσεων ή επεμβάσεων ο ασθενής μεταφέρεται στα ειδικά τμήματα του νοσοκομείου ανάλογα με την εξέταση / επέμβαση.
6. Στην συνέχεια ο κ. Σολωμού συνόδευσε τους λειτουργούς του Γραφείου Επιτρόπου στο φρουραρχείο και τους ενημέρωσε σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος βιντεο-παρακολούθησης του ειδικού θαλάμου στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.
7. Οι οθόνες στις οποίες παρουσιάζονται οι εικόνες που λαμβάνονται από τις κάμερες βρίσκονται σε δύο σημεία, μια στο Γραφείο του Επιθεωρητή Τμήματος Φυλακών και μια στο σημείο εγγραφής επισκεπτών. Διαπιστώθηκε η οθόνη στο σημείο εγγραφής επισκεπτών θα πρέπει να μετακινηθεί ή να παραμένει κλειστή κατά την διάρκεια των επισκέψεων για νη μην τη βλέπουν οι επισκέπτες.
8. Σε εξέταση των εικόνων στην οθόνη παρακολούθησης παρατηρήθηκε επίσης ότι η οθόνη παρακολούθησης στον ειδικό θάλαμο κρατουμένων στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας βρίσκεται στον προθάλαμο, αλλά είναι στραμμένη προς τα έξω ώστε να την παρακολουθεί ο φρουρός έξω από τον προθάλαμο (στον διάδρομο του νοσοκομείου). Γι’ αυτό έπρεπε να εξεταστεί κατά πόσο μπορούν να βλέπουν την εικόνα και επισκέπτες που περνούν από έξω.
9. Στις 13/6/2012, λειτουργός του Γραφείου Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων επισκεύθηκε το χώρο του ειδικού θαλάμου στο Γενικό Νοσοκομείο, όπου διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν ειδικές πινακίδες στον συγκεκριμένο χώρο οι οποίες να ενημερώνουν ότι ο χώρος παρακολουθείται από κλειστό κύκλωμα βιντεο-παρακολούθησης. Σημειώνεται όμως, ότι υπάρχουν τρεις τέτοιες πινακίδες στην είσοδο του νοσοκομείου, δύο μικρές και μια μεγάλη.
10. Κατά την επίσκεψη διαπιστώθηκε ότι οι εικόνες στην οθόνη είναι πολύ μικρές και δεν μπορούν οι επισκέπτες που περνούν από έξω να αντιληφθούν τι απεικονίζουν.
11. Παρατηρήθηκε επίσης ότι οι κάμερες έχουν μεγάλο μέγεθος και χαρακτηριστικό σχήμα οπότε είναι κάπως δύσκολο κάποιος ιατρός να μην έχει αντιληφθεί ότι ο θάλαμος παρακολουθείται.
12. Κατά την εξέταση της υπόθεσης λήφθηκε υπόψη ότι οι φυλακισμένοι εξακολουθούν να έχουν τα ατομικά δικαιώματα τους, όμως αυτά περιορίζονται στο βαθμό που είναι αναγκαίο για την αποτροπή δραπέτευσης, αυτόβουλης βλάβης τους και ιδιαίτερα για λόγους προστασίας των δεσμοφυλάκων, του ιατρικού/παραϊατρικού και άλλου προσωπικού του νοσοκομείου και του κοινού.
13. Με βάση τα πιο πάνω και λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης περίπτωσης και την συνεργασία και προθυμία του Διευθυντή του Τμήματος Φυλακών για συμμόρφωση προς τις υποδείξεις μας, με βάση τις εξουσίες που μου δίνονται από το άρθρο 23 του Νόμου, προβαίνω στις ακόλουθες συστάσεις προς τον Διευθυντή του Τμήματος Φυλακών:
1) Να τοποθετηθούν προειδοποιητικές πινακίδες στον χώρο έξω από τον θάλαμο κρατούμενων του Γενικού Νοσοκομείου στις οποίες να αναγράφεται ότι ο χώρος παρακολουθείται από κλειστό κύκλωμα βιντεο-παρακολούθησης για λόγους ασφαλείας.
2) Να τοποθετηθεί στον θάλαμο παραβάν ή κουρτίνες τις οποίες ο ιατρός θα μπορεί, εάν το επιθυμεί, να τις κλείνει κατά την ιατρική εξέταση του ασθενή.
3) Η οθόνη στο φρουραρχείο να τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην την βλέπουν οι επισκέπτες ή να κλείνει κατά την διάρκεια των επισκέψεων.
Γιάννος Δανιηλίδης
Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα
5 Ιουλίου 2012