Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα

Υποβλήθηκε ερώτημα από την Αστυνομία μετά από καταγγελία που υποβλήθηκε σε αυτή από δημοσιογράφο για ενδεχόμενη διάπραξη ποινικού αδικήματος που προέκυψε από τη διοχέτευση στο διαδίκτυο πλάνων προσβλητικού για το πρόσωπο του περιεχομένου.

Συγκεκριμένα, η καταγγελία αφορούσε φιλμάκι που δημοσιεύτηκε στο YOUTUBE σχετικά με περιστατικό που διαδραματίστηκε σε δημόσιο χώρο και τη διένεξη μεταξύ δημοσιογράφων που συνέβηκε στα πλαίσια δημοσιογραφικής συνέντευξης. Εξ’ όσων γνωρίζουμε, πλάνα του εν λόγω περιστατικού δημοσιεύτηκαν και σε δελτία ειδήσεων τηλεοπτικών σταθμών.

Η εν λόγω υπόθεση παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού εξέταζε την ισορροπία μεταξύ, αφενός, του δικαιώματος προστασίας της ιδιωτικής και των προσωπικών δεδομένων και, αφετέρου, της ελευθερίας έκφρασης.

Η νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων θεσπίστηκε με σκοπό αφενός την προστασία της ιδιωτικής ζωής και αφετέρου τη ρύθμιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των δεδομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αναζητείται η ισορροπία μεταξύ των σκοπών αυτών.

Το Γραφείο μας είχε κατ’ επανάληψη εκφράσει την άποψη, που συμμερίζονται οι Ευρωπαϊκές Αρχές Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ότι σε δημόσιους χώρους κάποιος θα πρέπει να αναμένει επίπεδο προστασίας της ιδιωτικής ζωής χαμηλότερο από αυτό που θα ανέμενε βρισκόμενος σε ιδιωτικούς χώρους.

Η ιστοσελίδα YOUTUBE είναι μια πλατφόρμα μέσω της οποίας κάποιος μπορεί επώνυμα ή με ψευδώνυμο να δημοσιεύσει φιλμάκια (video clips), συνήθως δημοσιογραφικού, ενημερωτικού, ψυχαγωγικού ή σατυρικού χαρακτήρα και να εντοπίσει φιλμάκια που έχουν δημοσιεύσει άλλοι, κατόπιν ονομαστικής ή θεματικής αναζήτησης με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, δηλαδή λέξεις κλειδιά. Η δημοσίευση αυτών των clips υπόκειται σε όρους της ιδιοκτήτριας εταιρείας που διαχειρίζεται την εν λόγω ιστοσελίδα, τους οποίους το πρόσωπο που δημοσιεύει το clip αποδέχεται πριν τη δημοσίευση του.

Ουσιαστικά, το YOUTUBE αποτελεί ένα μέσο/ εργαλείο επικοινωνίας, που παρέχει στο χρήστη τη δυνατότητα να καταχωρήσει/ «ανεβάσει» (upload) στην ιστοσελίδα οπτικό – ακουστικό υλικό με αποτέλεσμα τη διάδοση του υλικού αυτού στο διαδίκτυο και τη διάθεση του σε ενδιαφερόμενους επισκέπτες της ιστοσελίδας. Στους επισκέπτες παρέχεται η δυνατότητα να καταχωρούν σχόλια και/ ή να ζητούν την αφαίρεση υλικού (βίντεο κλιπ) που έχουν καταχωρήσει άλλοι χρήστες.

Είναι δύσκολο να καθορίσουμε με σαφήνεια το σκοπό για τον οποίο οποιοσδήποτε καταχωρεί/ ανεβάζει φιλμάκια στο YOUTUBE. Εκ του αποτελέσματος δεχόμαστε ότι απώτερος σκοπός της επεξεργασίας είναι η διάθεση/ διάδοση στο διαδίκτυο οπτικο–ακουστικού υλικού που πιθανό να ενδιαφέρει το ευρύτερο κοινό ή τουλάχιστον, αυτούς που ενδιαφέρονται να το αναζητήσουν/ εντοπίσουν. Υπό ευρεία έννοια, μπορούμε να δεχθούμε ότι ο σκοπός του ουσιαστικά δεν διαφέρει από το σκοπό της δημοσιογραφίας, ακόμη και όταν εκτελείται από πρόσωπα που δεν ασχολούνται επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία.

Η άποψη αυτή ενισχύεται και από τη σχετική Απόφαση (Case B 293-00, Judgment of 12 June 2001) που εξέδωσε το Ανώτατο Δικαστήριο της Σουηδίας το 2001. Η εν λόγω Απόφαση έχει ιδιαίτερη σημασία αφού εξέτασε την ισορροπία μεταξύ, αφενός, του δικαιώματος προστασίας της ιδιωτικής και των προσωπικών δεδομένων και, αφετέρου, της ελευθερίας έκφρασης. Η περίπτωση αφορούσε καταγγελία εναντίον προσώπου, που, στα πλαίσια εκστρατείας ενημέρωσης σχετικά με κακές πρακτικές που ακολουθούσαν διάφορα τραπεζικά ιδρύματα στη Σουηδία, δημοσίευσε σε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο δεδομένα που αφορούσαν αξιωματούχους των εν λόγω ιδρυμάτων.

Στην εν λόγω Απόφαση το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η εξαίρεση του άρθρου 9 της Οδηγίας 95/46/ΕΚ που επιτρέπει την επεξεργασία δεδομένων για «δημοσιογραφικούς σκοπούς» καλύπτει όχι μόνο δεδομένα που δημοσιεύονται από δημοσιογράφους και καθιερωμένα μέσα δημοσιογραφίας, αλλά και δεδομένα που δημοσιεύονται από πρόσωπα που δεν ασχολούνται κατ’ επάγγελμα με τη δημοσιογραφία. Το Δικαστήριο ανέφερε ότι βασικός σκοπός της δημοσιογραφικής δραστηριότητας είναι να ενημερώνει, να ασκεί κριτική και να προκαλεί συζήτηση γύρω από κοινωνικά ζητήματα που είναι μείζονος σημασίας για το ευρύ κοινό και κατέληξε ότι η δημοσίευση δεδομένων στην υπό αναφορά ιστοσελίδα που αφορούσαν αξιωματούχους των εν λόγω τραπεζικών ιδρυμάτων εμπίπτει πλήρως στην εξαίρεση του άρθρου 9 της Οδηγίας.

Λαμβάνοντας υπόψη τα περιστατικά της περίπτωσης, αποφάσεις άλλων Αρχών και της σχετικής με το θέμα Απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Σουηδίας, καθώς και το ότι το συγκεκριμένο φιλμάκι έχει ως αντικείμενο την επαγγελματική ιδιότητα των προσώπων που προβάλλονται σε αυτό και δεν αφορά την προσωπική και/ ή την οικογενειακή ζωή τους η Επίτροπος κατέληξε στην άποψη ότι σε αυτή την περίπτωση, εκ πρώτης όψεως, η δημοσίευση του εν λόγω φιλμ στο YOUTUBE δεν αντίκειται στις διατάξεις του Νόμου 138(Ι)/2001.

ΕΡΩΤΗΜΑ: Δημοσίευση εικόνων στο YOUTUBE

Πίσω στην προηγούμενη σελίδα