Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα

Αρ. Φακ.: 22.02.001

Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής
Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως

Θέμα: Συνεδρία Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως που έγινε στις 23.10.2012

Αναφέρομαι στο ερώτημα που θέσατε κατά την πιο πάνω συνεδρία και σας πληροφορώ τα εξής:

2. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμου του 2001 (Ν. 138(Ι)/2001 όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 37(Ι)/2003, στο εξής «ο Νόμος»):
«Δε θεωρούνται αποδέκτες οι αρχές στις οποίες ενδέχεται να ανακοινωθούν δεδομένα στα πλαίσια διεξαγωγής συγκεκριμένης έρευνας».

3. Τα άρθρα 4 και 5 του Νόμου θέτουν τις προϋποθέσεις για νόμιμη επεξεργασία μη ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων:

«4.-(1) Ο υπεύθυνος επεξεργασίας διασφαλίζει ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα-
(α) Υφίστανται θεμιτή και νόμιμη επεξεργασία·

(β) συλλέγονται για προσδιορισμένους, σαφείς και νόμιμους σκοπούς και δεν υφίστανται μεταγενέστερη επεξεργασία ασυμβίβαστη με τους σκοπούς αυτούς:

Νοείται ότι η μεταγενέστερη επεξεργασία δεδομένων για ιστορικούς, στατιστικούς ή επιστημονικούς σκοπούς δε θεωρείται ασυμβίβαστη με τους σκοπούς για τους οποίους έχουν αρχικά συλλεχθεί τα δεδομένα εφόσον δε θα ληφθούν

οποιαδήποτε μέτρα αναφορικά με συγκεκριμένο πρόσωπο:

Νοείται περαιτέρω ότι η μεταγενέστερη επεξεργασία δεδομένων για σκοπούς άσκησης των εξουσιών του Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων του Υπουργείου Οικονομικών δε θεωρείται ασυμβίβαστη με τους σκοπούς για τους οποίους έχουν αρχικά συλλεχθεί τα δεδομένα:

Νοείται έτι περαιτέρω ότι η μεταγενέστερη επεξεργασία δεδομένων για σκοπούς των αναγκών της ασφάλειας της Δημοκρατίας ή της άμυνας της Δημοκρατίας ή της δημόσιας ασφάλειας ή της διερεύνησης, διακρίβωσης και δίωξης ποινικών αδικημάτων δε θεωρείται ασυμβίβαστη με τους σκοπούς για τους οποίους έχουν αρχικά συλλεχθεί τα δεδομένα·

(γ) είναι συναφή, πρόσφορα και όχι περισσότερα από ότι κάθε φορά απαιτείται ενόψει των σκοπών της επεξεργασίας:

Νοείται ότι οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου δεν εφαρμόζονται, εφόσον η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα γίνεται για σκοπούς άσκησης των εξουσιών του Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων του Υπουργείου

Οικονομικών:

Νοείται περαιτέρω ότι οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου δεν εφαρμόζονται εφόσον η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα γίνεται για σκοπούς των αναγκών της ασφάλειας της Δημοκρατίας ή της άμυνας της Δημοκρατίας ή της δημόσιας ασφάλειας ή της διερεύνησης, διακρίβωσης και δίωξης ποινικών αδικημάτων·

(δ) είναι ακριβή και, εφόσον χρειάζεται, υποβάλλονται σε ενημέρωση·

(ε) διατηρούνται σε μορφή που να επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων τους μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου που απαιτείται για την πραγματοποίηση των σκοπών της συλλογής τους και της επεξεργασίας τους. Μετά την παρέλευση της περιόδου αυτής ο Επίτροπος δύναται με αιτιολογημένη απόφασή του, να επιτρέπει τη διατήρηση δεδομένων προσωπικού χαραχτήρα για ιστορικούς, επιστημονικούς ή στατιστικούς σκοπούς, εφόσον κρίνει ότι δε θίγονται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τα δικαιώματα των υποκειμένων τους ή τρίτων.».

«5.-(1) Επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται όταν το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει τη ρητή συγκατάθεση του.
(2) Επεξεργασία δεδομένων επιτρέπεται και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων όταν-
(α) Η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση υποχρεώσεως του υπεύθυνου επεξεργασίας, η οποία επιβάλλεται από νόμοÑ
............................................................................................................................................
(δ) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση έργου δημοσίου συμφέροντος ή έργου που εμπίπτει στην άσκηση δημόσιας εξουσίας και έχει ανατεθεί είτε στον υπεύθυνο επεξεργασίας είτε σε τρίτο, στον οποίο ανακοινώνονται τα δεδομέναÑ
(ε) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την ικανοποίηση του έννομου συμφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος στον οποίο ανακοινώνονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει των δικαιωμάτων, συμφερόντων και θεμελιωδών ελευθεριών των υποκειμένων των δεδομένων.».

4. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Καταθέσεως Στοιχείων και Πληροφοριών στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Νόμου του 1985, Νόμος 21/1985, «Οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, κατά την άσκηση των εργασιών τους στα πλαίσια των κατά νόμο αρμοδιοτήτων τους, έχουν εξουσία να ζητούν πληροφορίες, γραπτές ή προφορικές, από τις διάφορες δημόσιες υπηρεσίες της Δημοκρατίας, από τα νομικά πρόσωπα και τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου, ..................και να ζητούν την προσαγωγή εγγράφων, δημοσίων ή ιδιωτικών, που κατά την κρίση τους δύνανται να υποβοηθήσουν στην εκτέλεση του έργου τους, στο υπό εξέταση από τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές θέμα.»,

και σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 21/85, «Ανεξάρτητοι Αξιωματούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι ή ιδιώτες εμφανιζόμενοι ενώπιον Κοινοβουλευτικής Επιτροπής κατά τον ορισμένο τόπο και χρόνο, οφείλουν να καταθέτουν τα αληθή και να μην αρνούνται ή αποκρύπτουν οτιδήποτε τελεί σε γνώση τους, υπό τον έλεγχο ή

την κατοχή τους και να προσαγάγουν οποιαδήποτε δημόσια ή ιδιωτικά έγγραφα τα οποία μπορούν, κατά την κρίση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής, να υποβοηθήσουν στην εκτέλεση του έργου της, στο υπό εξέταση από αυτή θέμα» .

5. Το δικαίωμα του κοινοβουλευτικού ελέγχου πρέπει να ασκείται με σεβασμό προς το ανθρώπινο δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής που κατοχυρώνει το Άρθρο 15 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και την εναρμονιστική νομοθεσία της Οδηγίας 95/46/ΕΚ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ επίσης αναφέρεται στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και τα άρθρα 8 και 52 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα βάσει της Αρχής της Αναλογικότητας. Πρέπει λοιπόν να γίνει ιεράρχηση των κανόνων δικαίου και με βάση αυτή την ιεραρχία, υπερέχουν τα δικαιώματα που προστατεύει το Σύνταγμα και οι διατάξεις του Νόμου για την προστασία των δεδομένων έναντι του κοινού νόμου, όπως του Νόμου 21/1985.

6.1. Για την Αρχή της Αναλογικότητας που καθιερώνει το άρθρο 4(1)(γ) του Νόμου, παραπέμπω σε απόσπασμα της Απόφασης Αρ. 46/2011 της Ελληνικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα: «Όπως παγίως γίνεται δεκτό από τα εθνικά και ευρωπαϊκά ανώτατα δικαστήρια, οι επιβαλλόμενοι από το νόμο περιορισμοί σε ατομικά δικαιώματα ή οι εκδιδόμενες από τις δημόσιες αρχές δυσμενείς για το διοικούμενο πράξεις πρέπει να τηρούν την αρχή της αναλογικότητας, υπό την έννοια ότι πρέπει να είναι πρόσφοροι και αναγκαίοι για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού και να μην είναι προφανώς δυσανάλογοι σε σχέση προς αυτόν. Το μέτρο είναι πρόσφορο (κατάλληλο), όταν καθιστά δυνατή την αποτελεσματική επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού. Τα μέτρο κρίνεται αναγκαίο, όταν ο επιδιωκόμενος σκοπός δεν δύναται να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα, ή, κατ’ άλλη διατύπωση, μεταξύ περισσότερων κατάλληλων μέτρων που επιτυγχάνουν εξίσου τον επιδιωκόμενο σκοπό, επιλέγεται εκείνο που επάγεται τις λιγότερο επαχθείς συνέπειες.».

6.2. Το άρθρο 4(1)(γ) του Νόμου απαιτεί να μην υφίστανται επεξεργασία περισσότερα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα από αυτά που απαιτούνται για το σκοπό της επεξεργασίας (να μην γίνεται υπερβολική επεξεργασία δεδομένων – Αρχή της Αναλογικότητας), αλλά να επιλέγονται ηπιότερα μέτρα επεξεργασίας των δεδομένων όταν αυτό είναι δυνατό για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.

7. Το Γραφείο μου κλήθηκε αρκετές φορές να τοποθετηθεί και έδωσε γνωματεύσεις σχετικά με την κοινοποίηση στοιχείων/πληροφοριών που αφορούσαν προσωπικά δεδομένα σε Κοινοβουλευτικές Επιτροπές στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Η κατάληξη μου ήταν πάντοτε θετική, ότι δηλαδή η Βουλή θα μπορούσε στο πλαίσιο των εκ του Συντάγματος αρμοδιοτήτων της να λάβει προσωπικά δεδομένα, αλλά κατά κανόνα με ορισμένους περιορισμούς ανάλογα με την περίπτωση. Η διαφοροποίηση στις κατά καιρούς γνωματεύσεις του Γραφείου μου έγκειτο στη βάση της Αρχής της Αναλογικότητας, δηλαδή γινόταν στάθμιση των αιτηθέντων προσωπικών δεδομένων με τον επιδιωκόμενο σκοπό ώστε η Βουλή να λαμβάνει μόνο τα απολύτως αναγκαία/απαραίτητα δεδομένα, καθώς και την ικανοποίηση του σκοπού με τον ηπιότερο τρόπο.

8. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι στο παρόν στάδιο η Κεντρική Τράπεζα υπό την ιδιότητα της εποπτικής αρχής διεξάγει έρευνα και με την άδεια μου συλλέγει προσωπικά δεδομένα από τις τράπεζες και εκκρεμούσης της εν λόγω έρευνας θέτω τον προβληματισμό μου αν η δημοσιοποίηση στοιχείων θα λειτουργήσει αρνητικά.

9. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας η Βουλή ασκεί τη νομοθετική εξουσία, ψηφίζει τον προϋπολογισμό και οι βουλευτές ασκούν κοινοβουλευτικό έλεγχο στην κυβέρνηση.

10. Κατά την παρούσα φάση οι τράπεζες έχουν τύχει της στήριξης του κράτους και η κατάσταση είναι ιδιόμορφη. Οι τράπεζες εξακολουθούν να είναι οργανισμοί ιδιωτικού δικαίου οι οποίοι εποπτεύονται από την Κεντρική Τράπεζα, όμως στα διοικητικά συμβούλια συγκεκριμένων τραπεζών διορίζει το κράτος αριθμό μελών. Η κατάσταση στην οποία εισήλθε η Κυπριακή Οικονομία λόγω της αδυναμίας και των τραπεζών αποτελεί θέμα μείζονος σημασίας και εκ πρώτης όψεως έχω την άποψη ότι από τη μία υπερέχει το δημόσιο συμφέρον και το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των οικονομικών πόρων των τραπεζών που τυγχάνουν της στήριξης του κράτους και επομένως επιτρέπεται η κοινοποίηση προσωπικών δεδομένων προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων (άρθρο 5(2)(α)(δ)(ε) του Νόμου), όμως από την άλλη η κοινοποίηση των μισθών, μπόνους και δανείων που παραχωρήθηκαν σε ανώτατα τραπεζικά στελέχη από το 2007 μέχρι το 2012 προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων θα πρέπει να γίνει χωρίς να είναι υπερβολική η επεξεργασία των δεδομένων γι’ αυτόν το σκοπό, δηλαδή με βάση την Αρχή της Αναλογικότητας (άρθρο 4(1)(γ) του Νόμου) να περιοριστεί στην απολύτως αναγκαία ενημέρωση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως σε κλειστή συνεδρία της (ιδιαίτερα για τα δάνεια, αφού οι μισθοί φαίνεται ότι ήταν προσβάσιμοι στο κοινό από άλλη πηγή).

Γιάννος Δανιηλίδης
Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα

ΜΠαπ

Απάντηση Επιτρόπου σε ερώτημα που τέθηκε από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών και Αξιών σχετικά με την εξέταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Πίσω στην προηγούμενη σελίδα